Το παιδί σου μπορεί να έχει την καλύτερη λύση για την ανεπιθύμητη συμπεριφορά
Ο τριών χρονών γιός μου κι εγώ είχαμε πάει στην αγαπημένη μας οικογενειακή κατασκήνωση ένα καλοκαίρι. Ο γιός μου λάτρευε να παίζει στο δάσος -να γεμίζει τα χέρια του με κόκκινο χώμα και να το πετάει στον αέρα σαν πυροτεχνήματα. Το όμορφο χρώμα και ο ήχος τον γέμιζαν χαρά και η βρωμιά έπεφτε πάνω στο κεφάλι και το σώμα του.
Εγώ, αντίθετα, δεν ένιωσα καμία ευχαρίστηση όταν ξάπλωσε με τα βρώμικα μαλλιά του πάνω στο μαξιλάρι εκείνο το βράδυ. Του είπα ότι αν ήθελε να παίζει με το χώμα, είμαι εντάξει με αυτό, αλλά θα πρέπει μετά να κάνει μπάνιο ώστε να φεύγει η βρωμιά από τα μαλλιά του.
Μοιάζει πολύ λογικό, σωστά; Παρόλα αυτά, ο γιός μου μισούσε το μπάνιο. Φώναζε, έκλαιγε και ούρλιαζε όλη την ώρα. Φύγαμε και οι δύο από το μπάνιο πικραμένοι και εξαντλημένοι. Η μάχη κράτησε και την επόμενη νύχτα.
Την τρίτη νύχτα, καθώς περπατούσαμε το λόφο για την καμπίνα μας και φοβόμασταν για ένα ακόμα μπάνιο γεμάτο δάκρυα, σκέφτηκα να τον ρωτήσω να μου προτείνει λύσεις.
«Ει, μικρέ, βλέπω ότι σου αρέσει να παίζεις με το κόκκινο χώμα και μου αρέσει να σε βλέπω να περνάς καλά. Το θέμα είναι, ότι η βρωμιά μένει στο κεφάλι σου και αφήνει το κρεβάτι χάλια. Μου φαίνεται ότι αλήθεια μισείς το μπάνιο, οπότε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε;»
Και μετά, κάτι ανεξήγητο συνέβη.
Αυτό το τριών χρονών παιδάκι πραγματικά πρότεινε μια λογική λύση. Είπε, «Μαμά όταν κάνω μπάνιο τα μάτια μου πονάνε. Τι θα έλεγες αν απλά έβαζα το κεφάλι μου στο νιπτήρα και μια πετσέτα στα μάτια μου και εσύ να μου πλύνεις τα μαλλιά έτσι;»
Έμεινα έκπληκτη γιατί αυτή η ιδέα δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μου! Μόλις φτάσαμε στην καμπίνα μας, έπλυνα τα μαλλιά του στο νεροχύτη της κουζίνας. Γελούσε καθ΄ όλη τη διάρκεια! Καθώς του στέγνωνα τα μαλλιά, με κοίταξε στα μάτια και μου χαμογέλασε με τα μάτια του να λάμπουν. Μετά με αγκάλιασε και είπε «Μαμά, σ’ αγαπώ!» Ήταν τόσο περήφανος και ποτέ δεν τον είχα δει τόσο χαρούμενο και εκφραστικό. Αυτός έγινε ο αγαπημένος του τρόπος να πλένει τα μαλλιά του για τον επόμενο χρόνο.
Αυτή η ιστορία στην οποία εγκαταλείπεται ένα μερίδιο ευθύνης της ανατροφής ενός παιδιού προέρχεται από τη K. H ιστορία αυτή είναι ένα φανταστικό παράδειγμα του πως τα παιδιά μπορούν να μας βοηθήσουν στην επίλυση των δικών τους προβλημάτων -ανεξάρτητα από το αν είναι προβλήματα συμπεριφοράς ή άλλου είδους.
«Το προηγούμενο βράδυ είχα μια έντονη αναστάτωση, με το παιδί μου αφού τα πήγε πολύ άσχημα στο τεστ μαθηματικών του.
Ως μητέρα του, δε θέλω να πληγώνεται ούτε να παλεύει. Νιώθω άσχημα όταν το νιώθει κι εκείνο. Πονάω όταν πονάει (και συχνά και όταν δεν πονάει).
Αμέσως, μπήκα σε διαδικασία επίλυσης προβλήματος και προσπάθησα να καταλάβω τι μπορώ να κάνω για να κάνω τα πράγματα καλύτερα. Είναι ευθύνη μου ως γονιός, σωστά;
Είναι φυσιολογικό να νιώθεις έτσι και φυσικά δεν είναι λάθος. Ταυτόχρονα όμως, δε χρειάζεται να αναλαμβάνω όλη την ευθύνη για την επίλυση των προβλημάτων του, ούτε είναι προς συμφέρον του παιδιού να το κάνω αυτό.
Πήρα μια βαθιά ανάσα, το συμπόνησα και αντιστάθηκα στην ορμή μου να το διορθώσω (εντελώς δύσκολο για μένα).
Αντίθετα, τον ρώτησα ποιο είναι το πλάνο του. Και ξέρετε; Είχε ένα.
Είπε ότι είχε ήδη ζητήσει από τον καθηγητή του να βρει μια ώρα να συναντηθούν. Επιπλέον, παρακολουθούσε βίντεο στο YouTube που εξηγούσαν μαθηματικές έννοιες που δεν καταλάβαινε.
Όταν θυμάμαι ότι τα παιδιά είναι από τη φύση τους δημιουργικά και γνωρίζουν τον εαυτό τους καλύτερα από εμένα και τα προσκαλώ στη διαδικασία εύρεσης λύσης (ή απλά το αφήνω επάνω τους), οι λύσεις είναι συχνά καλύτερες από κάτι που θα μπορούσα να έχω σκεφτεί μόνη μου. (Θα είχα σκεφτεί το YouTube; Σε καμιά περίπτωση.) Επίσης, όταν τα παιδιά συμμετέχουν στην επίλυση των δικών τους προβλημάτων, είναι πιο πιθανό να κατέχουν τη λύση και να την ακολουθήσουν».
Η πρόσκληση μπορεί να είναι τόσο απλή όσο στην ιστορία της Κ:
- Τι μπορούμε να κάνουμε;
- Πώς θα μπορούσαμε να λύσουμε αυτό το πρόβλημα; Καμιά ιδέα;
Το να ρωτάς απλά την ερώτηση -ακόμα και αν το παιδί σου είναι ανίκανο να απαντήσει- δείχνει στο παιδί ότι πιστεύεις στην ικανότητά του να σκέφτεται δημιουργικά και να λύνει προβλήματα.
Οπότε θυμηθείτε ότι δε χρειάζεται να παίρνετε όλη την ευθύνη για τη συμπεριφορά των παιδιών σας ή τα διλήμματα. Μοιραστείτε το φορτίο με το παιδί σας. Είναι τέλεια πρακτική και για τους δυο σας.
Γράφει η Παναγιώτα Μακρή
Ψυχολόγος, MSc in Child Development
> Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συμβουλευτική γονέων
και την ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση, δείτε τη σχετική ενότητα.
> Καλέστε τώρα για ραντεβού και αξιολόγηση.
Στο Psychomotor Athens, στα Βριλήσσια, πραγματοποιείται πλήρης αξιολόγηση των δυσκολιών του κάθε παιδιού και κατόπιν δομείται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης προσαρμοσμένο στις δυσκολίες και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή.
