Αδέρφια και αυτισμός
Τι ρόλο παίζουν οι γονείς στις θετικές σχέσεις μεταξύ των αδερφιών;
Τόσο οι αντιδράσεις τους όσο και η αποδοχή που δείχνουν μπορούν να επιδράσουν θετικά στις μεταξύ τους σχέσεις στην περίπτωση που ένα παιδί βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού.
Τι χρειάζεται για να ενισχυθεί μία θετική σχέση μεταξύ των αδερφιών όταν ένα από αυτά βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού;
- Κατανόηση της κατάστασης
- Ανεπτυγμένες ικανότητες αντιμετώπισης
- Θετικές αντιδράσεις από τους γονείς και τους συνομηλίκους τους ως προς τον αδελφό ή την αδελφή που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού
Πως οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό;
Επικοινωνία και πληροφόρηση
Τα αδέλφια χρειάζονται συνεχή επικοινωνία και πληροφόρηση από τους γονείς, σχετικά με τον αδερφό ή την αδερφή τους που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Το άγχος που μπορεί να εμφανίσουν μέσω της απομάκρυνσής τους ή μέσω ακατάλληλων συμπεριφορών είναι συχνά αποτέλεσμα της έλλειψης πληροφορίας. Οι γονείς θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση σχετικά με την συνεχή αυτή επικοινωνία και πληροφόρηση.
Αίσθημα αυτοεκτίμησης
Τα αδέλφια χρειάζονται γονική προσοχή που είναι συνεπής, και εξατομικευμένη. Πολλές οικογένειες καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια να επαινούν και να ανταμείβουν το παιδί που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού για κάθε βήμα προόδου. Αυτή η ίδια προσπάθεια θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και για τα αδέλφια, ακόμη και αν μια επίτευξη είναι κάπως «αναμενόμενη». Η αυτοεκτίμησή τους συνδέεται άμεσα με την θετική αναγνώριση από τους γονείς. Τα επιτεύγματα όλων των παιδιών θα πρέπει να επιβραβεύονται από τους γονείς ξεχωριστά.
Δεξιότητες αλληλεπίδρασης
Τα αδέλφια χρειάζεται να μάθουν δεξιότητες αλληλεπίδρασης με τον αδελφό ή την αδελφή τους που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, όπως για παράδειγμα δεξιότητες παιχνιδιού. Σε αυτήν την περίπτωση τα παιχνίδια και οι δραστηριότητες θα πρέπει να επιλέγονται απο τους γονείς έτσι ώστε να είναι κατάλληλα για την ηλικία, να κρατούν το ενδιαφέρον και των δύο παιδιών και να απαιτούν αλληλεπίδραση. Θα πρέπει να τα μάθουν πως να δίνουν οδηγίες καθώς και πως να επαινούν το μέλος της οικογένειας που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού.
Προσωπικός χρόνος και χώρος
Τα αδέλφια πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν σε ποιο βαθμό θα εμπλέκονται με τον αδελφό ή την αδελφή τους που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Οι γονείς θα πρέπει να σεβαστούν την ανάγκη τους για προσωπικό χρόνο και χώρο μακριά από το παιδί που βρίσκεται το φάσμα του αυτισμού.
Αίσθημα ασφάλειας
Τα αδέλφια χρειάζεται να νιώθουν ότι εκείνα και τα πράγματά τους είναι ασφαλή από τον αδελφό ή την αδελφή τους που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού καθώς κάποιες φορές μπορεί να έχει επιθετική συμπεριφορά. Οι γονείς θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια να τους παρέχουν έναν ασφαλή χώρο για τα πράγματά τους , και μια ασφαλή απόδραση από τις επιθετικές συμπεριφορές των αδελφών τους.
Διαχείριση συναισθημάτων
Τα αδέλφια χρειάζονται χρόνο για να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους. Χρειάζονται κατανόηση και καθοδήγηση απο τους γονείς. Οι γονείς θα πρέπει να αποδέχονται τα συναισθήματά τους ως φυσιολογικά. Τόσο τα αρνητικά όσο και τα θετικά.
Κοινωνική αλληλεπίδραση
Τα αδέλφια χρειάζονται ευκαιρίες να αισθάνονται ότι δεν είναι μόνα τους και ότι και άλλοι κατανοούν και μοιράζονται κάποιες από τις ίδιες εμπειρίες. Μπορεί να συμμετάσχουν σε μια ομάδα υποστήριξης όπου μπορούν να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και να νιώσουν αποδοχή και κατανόηση από άλλους που έχουν κοινά βιώματα. Χρειάζεται να μάθουν στρατηγικές για να αντιμετωπίζουν ερωτήσεις και σχόλια από συνομηλίκους και άλλους στον περίγυρο και για αυτό μπορούν να ζητήσουν βοήθεια απο τους γονείς.
Τα αδέλφια έχουν έναν μοναδικό δεσμό μεταξύ τους που συνήθως διαρκεί μια ζωή. Το να έχεις ένα αδελφό ή αδελφή στο φάσμα του αυτισμού επηρεάζει αυτόν τον δεσμό και μάλιστα διαφορετικά τον καθένα.
Ο ρόλος του γονέα στην θετική σχέση μεταξύ των αδερφιών σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ σημαντικός.
Γράφει η Ιωάννα Πέρρου
Ψυχολόγος, MA in Applied Child and Adolescent Psychology
> Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη συμβουλευτική γονέων και την ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση, δείτε τη σχετική ενότητα.
> Καλέστε τώρα για ραντεβού και αξιολόγηση.
Στο Psychomotor Athens, στα Βριλήσσια, πραγματοποιείται πλήρης αξιολόγηση των δυσκολιών του κάθε παιδιού και κατόπιν δομείται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης προσαρμοσμένο στις δυσκολίες και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή.
