Με τον όρο Μαθησιακές Δυσκολίες εννοούμε μια ανομοιογενή ομάδα δυσκολιών που μπορεί να παρουσιάσει ένα παιδί στην ομιλία ,τη γραφή, την ανάγνωση, την  ακρόαση και τις μαθηματικές ικανότητες. Οι δυσκολίες αυτές είναι εγγενείς στο άτομο και έχουν οργανική αιτιολογία. Μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζει περίπου το 10-15% του μαθητικού πληθυσμού με το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο στα αριστερόχειρα παιδιά.

Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν φυσιολογική νοημοσύνη και επαρκείς αισθητηριακές ικανότητες. Για το λόγο αυτό, για να διαγνωστεί ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες θα πρέπει να έχουν αποκλειστεί άλλες δυσκολίες που οφείλονται σε ακουστική, οπτική ή κινητική ανεπάρκεια, σε ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές ή σε νοητική καθυστέρηση.

Η εικόνα που παρουσιάζουν τα παιδιά αυτά είναι μια δυσαναλογία επίδοσης, ηλικίας και νοητικού επιπέδου. Αδυνατούν  να πετύχουν τους μαθησιακούς στόχους που άλλα παιδιά με την ίδια ηλικία και τα ίδια εκπαιδευτικά ερεθίσματα μπορούν.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες απαιτούν εξειδικευμένη διδακτική παρέμβαση. Το πρόγραμμα παρέμβασης πρέπει να είναι εξατομικευμένο και συστηματικό, ειδικά σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο στο μαθησιακό προφίλ του κάθε παιδιού.

Η δυσλεξία είναι η πιο κοινή από τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Είναι η κύρια διαταραχή της ανάγνωσης. Ένα παιδί με δυσλεξία μπορεί να έχει δυσκολίες τόσο στην κατανόηση όσο και στην κωδικοποίηση / αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου (ανάγνωση και γραφή).

Τα πρώτα έκδηλα σημάδια της δυσλεξίας εμφανίζονται τα πρώτα χρόνια φοίτησης στο δημοτικό σχολείο και εκδηλώνεται με δυσκολίες στην εκμάθηση της ανάγνωσης, της γραφής, της ορθογραφίας και κάποιες φορές με δυσκολίες στα μαθηματικά (δυσαριθμησία). Ωστόσο, υπάρχον κάποια πρώιμα σημάδια τα οποία κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σε γονείς και εκπαιδευτικούς από την προσχολική ηλικία.

Πρώιμοι δείκτες πιθανής δυσλεξίας:

• Ιστορικό αναγνωστικών δυσκολιών στην οικογένεια.
• Δυσκολίες στο συγχρονισμό – συντονισμό των πράξεων (π.χ. σχοινάκι, κεφαλιές στο ποδόσφαιρο, βηματισμός, χορός, κουτσό, πιάσιμο – πέταμα ή κλοτσιά της μπάλας).
• Προβλήματα στην ολοκλήρωση αλληλοδιαδοχικών ενεργειών (ντύσιμο , παπούτσι στο σωστό πόδι, δέσιμο κορδονιών, κούμπωμα).
• Αδέξιο περπάτημα σέρνοντας τα παπούτσια, σκοντάφτοντας ή πέφτοντας πάνω σε πράγματα.
• Δυσκολία στον προσανατολισμό (ανατολικά – δυτικά), στην πλευρίωση (δεξί ή αριστερό χέρι) και στην κατανόηση χωροχρονικών εννοιών (πάνω – κάτω, ψηλά- χαμηλά, σήμερα- αύριο).
• Αβεβαιότητα στην επίγνωση του χρόνου (πρωί, μεσημέρι, απόγευμα, βράδυ, πότε έχουμε διάλειμμα, πότε φεύγουμε για το σπίτι).
• Δυσκολία στο να ακολουθήσουν και να μιμηθούν με τη σωστή σειρά τις ασκήσεις γυμναστικής καθώς και να κρατούν έναν απλό ρυθμό χτυπώντας παλαμάκια.
• Δύσκολα επαναλαμβάνουν τραγουδάκια με ρίμα, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν την ομοιοκαταληξία των λέξεων.
• Ορισμένες φορές χρησιμοποιούν υποκατάστατες λέξεις (καρέκλα – ξύλα), γνωστά τους χρώματα τα ονομάζουν με λάθος όνομα, ξεχνούν ονόματα γνωστών τους αντικειμένων (μολύβι) και «ψάχνονται» να βρουν τη σωστή λέξη.
• Δυσκολία στο να θυμηθούν ακολουθίες (μέτρημα αριθμών 1-10).

Μετά την έναρξη της σχολικής ζωής οι συνηθέστερες δυσκολίες που εμφανίζονται στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι οι εξής:

• Δυσκολία στην αντίληψη των εννοιών της σειράς και της διαδοχής, συγχέουν ακολουθίες (αλφάβητο, μέρες, μήνες, εποχές) και μπερδεύονται να βρουν ένα όνομα στον τηλεφωνικό κατάλογο ή μια λέξη στο λεξικό.
• Δύσκολα μαθαίνουν ορισμούς, θυμούνται ημερομηνίες, μάχες, συνθήκες, ονόματα…
• Δυσκολία στην εκμάθηση της ώρας, συγχέουν το «παρά» και το «και» .
• Αδυναμία συγκέντρωσης προσοχής σε μια δραστηριότητα για κάποιο διάστημα και αντίδραση με παρορμητικότητα.
• Έλλειψη οργάνωσης (σχολική τσάντα, δωμάτιο, παιχνίδια, γραφείο, βιβλιοθήκη, ρούχα, ντουλάπα), καθώς και της μελέτης τους (βάσει προγράμματος) και των άλλων υποχρεώσεων τους, με αποτέλεσμα να μην είναι συνεπείς σ’ αυτά.
• Αδιαφορία για τα βιβλία και οτιδήποτε άλλο στο οποίο χρησιμοποιείται ο γραπτός λόγος. Στον προφορικό λόγο, δυσκολεύονται να βρουν ονόματα γνωστών αντικειμένων (Δώσε μου αυτό τοοοοο…. πως το λένε το …..τέτοιο)
• Παρουσιάζουν πρόβλημα στη λεπτή κινητικότητα των χεριών και αδεξιότητα στις κινήσεις τους.
• Σκέφτονται με εικόνες και όχι με λέξεις.
• Παρουσιάζουν ανεξήγητα «καλές» και «κακές» μέρες στο σχολείο και στο σπίτι, χωρίς να υπάρχει εμφανής αιτία.
• Αριστεύουν στα πρακτικά μαθήματα, αποτυγχάνουν στα θεωρητικά. Έχουν όμως ανώτερες ικανότητες αντίληψης και δημιουργικής σκέψης.
• Είναι προικισμένα άτομα, υψηλής ευφυΐας και μεγάλης δημιουργικότητας, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα στον προφορικό λόγο και αυτό είναι παραπλανητικό.

Γράφει η Σταυρούλα Στούμπου
Δασκάλα – Ειδική Παιδαγωγός

Κράτα το

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μαθησιακές Δυσκολίες: Προειδοποιητικά σημάδια στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Μαθητές με Δυσλεξία Tί είναι οι μαθησιακές δυσκολίες, γιατί και πότε εμφανίζονται