Γιατί το παιδί μου δεν μιλάει καθαρά;
Τα περισσότερα παιδιά κάνουν κάποια λάθη καθώς μαθαίνουν να λένε νέες λέξεις. Αν όμως αυτά τα λάθη στην ομιλία συνεχιστούν και παγιωθούν μετά από κάποια ηλικία μπορούμε να μιλήσουμε για αρθρωτική – φωνολογική διαταραχή.
Αρθρωτική διαταραχή έχει ένα παιδί όταν δυσκολεύεται να παράγει σωστά έναν ήχο – φώνημα σε ηλικία που οι δυσκολίες αυτές θα έπρεπε να έχουν ξεπεραστεί. Για παράδειγμα όταν ένα παιδί σε ηλικία τεσσάρων ετών δεν προφέρει φωνήματα όπως /τ/, /κ /, /χ/, /γ/, /π/ παρουσιάζει αρθρωτική διαταραχή. Αντιθέτως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αρθρωτική διαταραχή εάν δεν προφέρει σωστά το φώνημα /ρ/, καθώς το φώνημα /ρ/ αναδύεται μέχρι την ηλικία των 6 χρόνων.
Συνήθως στις αρθρωτικές διαταραχές παρατηρούμε αντικαταστάσεις φωνημάτων όπως «μωλό» αντί για «μωρό», απαλοιφές ήχων όπως «βάκα» αντί για «βάρκα» ή και απλοποιήσεις φωνημάτων όπως «κάλα» αντί για «σκάλα». Σε ηλικία έξι ετών ολοκληρώνεται η κατάκτηση όλων των φωνημάτων. Οποιαδήποτε δυσκολία μετά από αυτή την ηλικία χαρακτηρίζεται ως διαταραχή της άρθρωσης και χρήζει την παρέμβαση Λογοθεραπευτή.
Από την άλλη πλευρά η φωνολογική διαταραχή είναι η δυσκολία στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων της ομιλίας. Έτσι, τα παιδιά παράγουν λανθασμένα τα φωνήματα με αποτέλεσμα η ομιλία τους να είναι δυσκατάληπτη. Για παράδειγμα ένα παιδί με φωνολογική διαταραχή μπορεί να παράγει μεμονωμένα έναν ήχο άλλα δυσκολεύεται στην παραγωγή του ίδιου ήχου εντός των λέξεων. Δυσκολεύεται στην διάκριση ήχων που μοιάζουν μεταξύ τους όπως “θ-δ”, “φ-β”. Επίσης μπορεί να παρατηρήσουμε αντικαταστάσεις φωνημάτων όπως «φέλω» αντί για «θέλω» , μεταθέσεις φωνημάτων «κουλβί» αντί «κλουβί» κ.α. .
Διαφορά αρθρωτικών και φωνολογικών διαταραχών
Λέμε πως το παιδί έχει αρθρωτική διαταραχή όταν δεν μπορεί να παράγει μεμονωμένα έναν ήχο, τον οποίο θα έπρεπε να εκφέρει σύμφωνα με την ηλικία του. Η αρθρωτική διαταραχή αφορά τον τρόπο και το τόπο άρθρωσης των φωνημάτων, δηλαδή το παιδί δεν ξέρει πως να τοποθετήσει σωστά τη γλώσσα, τα δόντια, τα χείλη για να παραχθεί σωστά ο ήχος. Αντίθετα στην φωνολογική διαταραχή το παιδί είναι σε θέση να παράγει μεμονωμένα τους ήχους αλλά δυσκολεύεται στο να ξεχωρίσει τους ήχους που μοιάζουν μεταξύ τους.
Όταν το παιδί σε ηλικία έξι ετών λέει την λέξη «κότα» «τόκα», τότε δεν έχει αρθρωτική διαταραχή αλλά φωνολογική, διότι μπορεί να παράγει σωστά όλους τους ήχους όμως δεν μπορεί να τους διαχωρίσει μεταξύ τους μέσα στη λέξη.
Πότε πρέπει να απευθυνθώ σε ειδικό;
Ειδικός σε αυτή την περίπτωση είναι ο Λογοθεραπευτής, ο οποίος θα αξιολογήσει με ακρίβεια τον λόγο και την ομιλία του παιδιού. Η πρόωρη αποκατάσταση των δυσκολιών θα βοηθήσει το παιδί στο να ξεπεράσει τις δυσκολίες του και θα προλάβει τη δημιουργία νέων. Έχει παρατηρηθεί πως παιδιά με αρθρωτικές ή φωνολογικές δυσκολίες έχουν φτωχό λεξιλόγιο και δυσκολίες στην έκφραση του λόγου, καθώς αποφεύγουν λέξεις που τα δυσκολεύουν ή ακόμα και να μιλήσουν μπροστά σε άτομα πέραν του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.
Τα φωνολογικά προβλήματα στην προσχολική ηλικία μπορεί να επηρεάσουν και τη σχολική επίδοση των παιδιών και συνδέονται συχνά με την ύπαρξη μαθησιακών δυσκολιών. Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό αυτές οι δυσκολίες να αντιμετωπιστούν πριν το παιδί ξεκινήσει το δημοτικό σχολείο.
Γράφει η Ελπινίκη Κώτση
Λογοθεραπεύτρια
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Λογοθεραπεία, δείτε τη σχετική ενότητα.
> Καλέστε τώρα για ραντεβού και αξιολόγηση.
Στο Psychomotor Athens, στα Βριλήσσια, πραγματοποιείται πλήρης αξιολόγηση των αρθρωτικών και φωνολογικών δυσκολιών του κάθε παιδιού και κατόπιν δομείται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης Λογοθεραπείας προσαρμοσμένο στις δυσκολίες και τις δυνατότητες του.
>>> Περιοχές εξυπηρέτησης: Αγία Παρασκευή, Βριλήσσια, Γέρακας, Γλυκά Νερά, Μαρούσι, Μελίσσια, Παλλήνη, Πεντέλη, Χαλάνδρι.
