Έχει Το Παιδί Μου Αισθητηριακή Διαταραχή;
Το να βλέπετε το παιδί σας να μεγαλώνει και να παίζει είναι μία από τις μεγαλύτερες χαρές της ζωής. Είναι συναρπαστικό να τα βλέπετε να χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους για να αποκωδικοποιήσουν τον κόσμο γύρω τους. Ωστόσο, σε κάποια παιδιά μπορεί οι αισθήσεις τους να μην στέλνουν τις πληροφορίες στον εγκέφαλο σωστά.
Η συμπεριφορά τους μπορεί να μοιάζει υπό-ευαίσθητη (παθητική) ή υπερ- ευαίσθητη. Μπορεί να φοβούνται εύκολα ή να μοιάζουν ανοργάνωτα. Μπορεί να έχουν πρόβλημα στην επίτευξη των κινητικών οροσήμων της ηλικίας τους, πρόβλημα κοινωνικοποίησης ή μάθησης. Εάν αυτά σας θυμίζουν το παιδί σας, τότε μπορεί να έχει Αισθητηριακή Διαταραχή.
Πρόσφατα μία ομάδα σπουδαίων εργοθεραπευτών συνεργάστηκαν για να παρέχουν απαντήσεις σε κοινές ερωτήσεις σχετικά με τα αισθητηριακά προβλήματα στα μικρά παιδιά. Να λοιπόν τι είπαν:
Υπάρχει μία έξαρση στον αριθμό των παιδιών που έχουν αισθητηριακές διαφορές οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο που μαθαίνουν. Όσο νωρίτερα λάβετε βοήθεια για αυτά τα προβλήματα τόσο το καλύτερο για όλους. Δεν έχει νόημα να περιμένετε να δείτε εάν θα ξεπεράσουν τα προβλήματα μεγαλώνοντας, οι έρευνες είναι ξεκάθαρες σε αυτό. Συνήθως σκεφτόμαστε τις εξής 5 αισθήσεις: όραση, ακοή, αφή, όσφρηση και γεύση.
Ωστόσο υπάρχουν άλλες 2 αισθήσεις που είναι πολύ σημαντικές. Μία από αυτές είναι η αίσθηση που μας ενημερώνει για τη θέση του σώματός μας. Εάν βάλετε το χέρι πίσω από την πλάτη σας και ανοίξετε τα δάχτυλά σας, αντιλαμβάνεστε ότι το χέρι σας είναι σε αυτήν ακριβώς τη θέση γιατί οι μύες και οι αρθρώσεις μεταφέρουν πληροφορίες στον εγκέφαλο. Αυτή η αίσθηση ονομάζεται ιδιοδεκτικότητα.
Και έχουμε άλλη μία αίσθηση που μας δίνει πληροφορίες για την κίνηση. Μας βοηθά να κινούμαστε με έναν ομαλό συντονισμένο τρόπο. Για να διατηρήσουμε την ισορροπία μας και να προσαρμόσουμε τα μάτια μας καθώς κινούμαστε. Αυτή ονομάζεται αιθουσαία αίσθηση. Όλοι μας χρησιμοποιούμε και λαμβάνουμε συνεχώς αισθητηριακές πληροφορίες από τον κόσμο γύρω μας.
Και κάποιοι από μας μπορεί να είμαστε καλύτεροι σε κάποιους τομείς από άλλους, όπως για παράδειγμα μερικοί μπορεί να έχουν πάρα πολύ καλή ακοή ή καλύτερη όραση ενώ άλλοι μπορεί να έχουν καλύτερη αίσθηση του σώματος ή κίνηση, αλλά όλοι μας λίγο πολύ μπορούμε και είμαστε λειτουργικοί. Και αυτό είναι που θέλουμε στα παιδιά που θεραπεύουμε. Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε μία Αισθητηριακή Διαταραχή μιας και κανένα παιδί δεν έχει ακριβώς το ίδιο πρόβλημα με ένα άλλο παιδί. Οι γονείς συνήθως είναι αυτοί που θα παρατηρήσουν πρώτοι ότι το παιδί τους μπορεί να κάνει κάποια πράγματα διαφορετικά από τα υπόλοιπα παιδιά.
“Στο τσεκ απ του 9ου μήνα δεν μπουσουλούσε και δεν στεκόταν στην κοιλιά του καθόλου.”
“Πολλές φορές στην αδρή κινητικότητα ήταν πίσω και οι άλλοι γιατροί το απέδιδαν στο ότι είναι αγόρι, είναι αδέξιο …”
“Μπορεί να προσπαθούσε να κάνει μία δραστηριότητα αλλά όταν τα άλλα παιδιά περνούσαν από δίπλα του και ανέβαιναν στην κούνια και το έκαναν δέκα φορές πριν καν αυτός ξεκινήσει για να φτάσει στις σκάλες, στο τέλος ξεκίνησε απλά να αποφεύγει τέτοιες δραστηριότητες.”
Κάθε μέρα, ο εγκέφαλός μας λαμβάνει εκατομμύρια πληροφορίες από τον έξω κόσμο και μας οδηγεί στο να μαθαίνουμε, να παίζουμε και να εργαζόμαστε. Για τους περισσότερους από εμάς, αυτές οι πληροφορίες λαμβάνονται μέσω των αισθήσεων και, σαν ένα πολύ γρήγορο τρένο, μεταφέρονται στα σωστά μέρη του εγκεφάλου για να μας βοηθήσουν να αντιδράσουμε. Για κάποια παιδιά αυτές οι πληροφορίες δεν ακολουθούν μία ομαλή διαδρομή. Το τρένο κάπου κολλάει, ακολουθεί λάθος σήματα ή κινείται πολύ αργά στις ράγες.
Υπάρχουν φορές που κάποιοι παρερμηνεύουν αυτές τις συμπεριφορές σαν κακεντρέχειες. Συχνά τα παιδιά κατηγορούνται ότι επίτηδες σπάνε παιχνίδια ή είναι επιθετικά και δεν τα καλούν για παιχνίδι ή σε πάρτι ή ότι δεν αλληλεπιδρούν στην παιδική χαρά.
Μπορεί να έχετε ένα παιδί που είναι, για παράδειγμα, ευαίσθητο στο ακουστικό σύστημα ή στους ήχους. Και μπορεί να μοιάζει στους ανθρώπους γύρω του ότι απλά δεν δίνει σημασία, όταν στην πραγματικότητα αυτό που κάνει είναι να δίνει υπερβολική σημασία.
«Σίγουρα ήταν πιο απογοητευτικό όταν δεν γνωρίζαμε, γιατί τότε ρωτούσαμε συνέχεια “γιατί συμπεριφέρεται έτσι;”. Δεν του άρεσε το απρόοπτο του να πιτσιλισθεί, απέφευγε τα ποτιστήρια, τις πισίνες. Το να κάνει ντους ήταν απλά κάτι που δεν μπορούσαμε ούτε να φανταστούμε.»
Ένας από τους τρόπους που εξηγώ τις Αισθητηριακές Διαταραχές στους γονείς είναι με το να τους μιλώ για τα γυαλιά οράσεως. Ξέρετε, επειδή όλοι πάνε στον οπτομέτρη για τσεκ απ και αν δεν βλέπετε σωστά τότε θα σας συνταγογραφήσουν γυαλιά. Και αυτός είναι ένας υπέροχος τρόπος για να αλλάξετε την οπτική σας αντίληψη, τον τρόπο που βλέπετε. Αλλά δεν έχουμε γυαλιά για τις υπόλοιπες αισθήσεις. Τότε είναι που εμπλέκεται η θεραπεία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης, γιατί προσπαθούμε να παρέχουμε δραστηριότητες που θα ενισχύσουν τον τρόπο που το παιδί αντιλαμβάνεται τα διάφορα αισθητηριακά ερεθίσματα.
Στις θεραπείες χρησιμοποιούνται κούνιες, εξοπλισμός αναρρίχησης, μεγάλα μαξιλάρια και απτικές δραστηριότητες. Κάποιες δραστηριότητες μπορεί να είναι αντικείμενα να σπρώξουν, να τραβήξουν, να αγγίξουν, να σκαρφαλώσουν, να πηδήσουν. Οι διαδρομές με εμπόδια είναι άλλη μία δημοφιλής δραστηριότητα. Οι θεραπείες έχουν πολύ πλάκα για τα παιδιά ενώ στην πραγματικότητα γίνεται πολύ σκληρή δουλειά.
Δεν νομίζω ότι ο James καταλαβαίνει ότι είναι θεραπεία, νομίζει ότι απλά είναι ώρα παιχνιδιού.
Νιώθω ότι πριν έρθει στην συνεδρία είναι σίγουρα ενθουσιασμένος, ξέρει πότε είναι η προγραμματισμένη του θεραπεία και ανυπομονεί να πάει.
Και τώρα περπατάει στο γρασίδι ενώ παλαιότερα δεν μπορούσε καν να το αγγίξει και χθες τον κυνηγούσα γύρω από ένα δέντρο και είμασταν και οι δύο ξυπόλητοι και περνούσαμε υπέροχα ενώ τρεις μήνες πριν αυτό δεν ήταν εφικτό.
Καθόταν στο μάθημα κολύμβησης και λέγαμε “αν είναι δυνατόν, το κάνει όπως και τα υπόλοιπα παιδιά”. Ήταν ένας θρίαμβος για εμάς.
Έχουμε δει ξεκάθαρα τα πλεονεκτήματα της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης με τον γιό μας. Τον έχει βοηθήσει να βελτιωθεί σε όλους τους τομείς της ζωής του και συνεχίζουμε να τον βοηθάμε και νιώθουμε τόσο ευγνώμονες που πήραμε βοήθεια για το παιδί μας.
Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε σε όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία αλλά είναι εξίσου σημαντικό να γνωρίζετε πως κάποια από αυτά τα προβλήματα είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν και μπορεί να μην το παρατηρήσετε στο παιδί σας μέχρι να πάει σχολείο.
Ο λόγος που θέλουμε οι άνθρωποι να γνωρίζουν την Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι για να λάβουν βοήθεια όσο το δυνατόν νωρίτερα για το παιδί. Αλλά δεν είναι ποτέ αργά!
Στο τέλος έχει σημασία να τα βοηθήσουμε και να είναι χαρούμενα και επιτυχημένα παιδιά.
Μετάφραση του αρχικού υλικού (https://youtu.be/Sti8iNlVlco) από την Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια Σταυρούλα Δρογκάρη για το Psychomotor Athens.
> Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εργοθεραπεία και την αισθητηριακή ολοκλήρωση, δείτε τη σχετική ενότητα.
> Καλέστε τώρα για ραντεβού και αξιολόγηση.
>>> Το Psychomotor Athens, στα Βριλήσσια, διαθέτει τρεις πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες με διαφορετικών ειδών κούνιες, αιώρες, τραμπολίνο, τοίχο αναρρίχησης, μονόζυγο, μπάλες, στρώματα και άλλα κατάλληλα όργανα και παιχνίδια που προωθούν την ψυχοκινητική εξέλιξη των παιδιών.
>>> Το εξειδικευμένο προσωπικό μας αξιολογεί και σχεδιάζει κατάλληλα προγράμματα παρέμβασης εργοθεραπείας βασισμένα και στη θεωρία της αισθητηριακής ολοκλήρωσης για παιδιά με τις παραπάνω δυσκολίες.
>>> Περιοχές εξυπηρέτησης: Αγία Παρασκευή, Βριλήσσια, Γέρακας, Γλυκά Νερά, Μαρούσι, Μελίσσια, Παλλήνη, Πεντέλη, Χαλάνδρι.