Θα ανταποκριθεί το παιδί μου στις σχολικές απαιτήσεις του Δημοτικού;

Πρέπει να ξέρει να διαβάζει από το Νηπιαγωγείο;

Μέχρι που πρέπει να ξέρει να μετράει;

Αυτοί είναι κάποιοι από τους προβληματισμούς των γονιών πριν το παιδί τους ξεκινήσει  να φοιτά στην Α’ Δημοτικού. Πλημμυρίζονται από συναισθήματα αγωνίας για το αν το παιδί τους θα ανταποκριθεί στις μαθησιακές απαιτήσεις του «μεγάλου σχολείου».  Ένα παιδί σαφώς και πρέπει να έχει αναπτύξει κάποιες δεξιότητες στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά  με την ολοκλήρωση του Νηπιαγωγείου, που θα προετοιμάσουν το έδαφος για μια ομαλή προσγείωση στην Πρώτη Γραφή και Ανάγνωση και τις Μαθηματικές έννοιες. Η κατάκτηση βασικών γνώσεωνμέχρι το τέλος του Νηπιαγωγείου θα του εξασφαλίσει μια επιτυχημένη πορεία στο μαθησιακό τομέα.

Παρακάτω παρουσιάζονται οι δεξιότητες αυτές ανά τομέα:

Γλώσσα

Προγραφικές δεξιότητες:

• Να γράφει το όνομα του.
• Να αντιγράφει μια λέξη μέσα στα όρια των γραμμών, όχι απαραίτητα τετραδίου.
• Να κρατά μολύβι/μαρκαδόρο/ξυλομπογιά με τριποδική λαβή.
• Να σχεδιάζει γραμμές κάθετες, οριζόντιες και διαγώνιες με τη σωστή φορά, από πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά.
• Να σχηματίζει κλειστούς κύκλους αριστερόστροφα, ξεκινώντας από πάνω.
• Να γράφει πάνω σε ιχνογραφημέναγράμματα.

Προαναγνωστικές δεξιότητες:

• Να αναγνωρίζει το όνομα του όταν το βλέπει γραμμένο.
• Να αναγνωρίζει το αρχικό και τελικόφώνημα μιας λέξης που ακούει (π.χ. αγελάδα, αρχίζει από α και τελειώνει σε α).
• Να ακούει τα φωνήματα μιας λέξης και να τη βρίσκει (π.χ. σ/α/κ/ι->σακί).
• Να βρίσκει λέξεις με ομοιοκαταληξία.
• Να αναγνωρίζει την αρχική και τελική συλλαβή μιας λέξης.
• Να αναλύει μια λέξη σε συλλαβές (π.χ. σο-κο-λα-τα).
• Να αναγνωρίζει όλα τα φωνήεντα της αλφαβήτου.
• Να αναγνωρίζει αρκετά από τα σύμφωνα της αλφαβήτου. Είναι λογικό να συγχέει κάποια μεταξύ τους. Στο νηπιαγωγείο γίνεται μια πρώτη γνωριμία με τα γράμματα και στο Δημοτικό πιο στοχευμένη διδασκαλία τους.
• Να βρίσκει ανάμεσα σε άλλα τα γράμματα που γνωρίζει.

Γλωσσικές-εκφραστικές δεξιότητες:

• Να έχει κατακτήσει το βασικό λεξιλόγιο σε κατηγορίες όπως σχήματα, χρώματα, μέλη του σώματος, σχολικά αντικείμενα, αντικείμενα σπιτιού, ενέργειες,ζεύγη αντίθετων.
• Να αντιλαμβάνεται και να εκτελείμέχρι και τριπλές εντολές (π.χ.
• Να χρησιμοποιεί απλές και μικρές προτάσεις για να εκφράσει τις βασικές του επιθυμίες.
• Να περιγράφει μια εικόνα με 2-3 προτάσεις.
• Να χρησιμοποιεί παρελθοντικούς χρόνους.
• Να χρησιμοποιεί μελλοντικούς χρόνους.
• Να μοιράζεται τα νέα του και προσωπικές του εμπειρίες .
• Να απαντά σε ερωτήσεις κατανόησης μετά την ανάγνωση ιστορίας/παραμυθιού.

Προμαθηματικές δεξιότητες

Αρίθμηση:

• Να απαγγέλει μέχρι το 20.
• Να διαβάζει τους αριθμούς μέχρι το 10.
• Να ανακαλεί τους αριθμούς μέχρι το 10 και να τους γράφει.
• Να ταξινομεί τους αριθμούς από το 1 μέχρι το 10.
• Να κατονομάζει τον αριθμό των αντικειμένων σε ένα σύνολο που περιέχει μέχρι 10 αντικείμενα (Πόσα είναι; )
• Να δίνει μέχρι 10 αντικείμενα όταν του ζητείται.
• Να ταυτίζει ένα σύνολο αντικειμένων με τον αριθμό.
• Να επιλύει λεκτικά προβλήματα πρόσθεση με οπτικό ερέθισμα. π.χ. Ή Μαρία έχει 5 μαρκαδόρους. Το παιδί μετρά 5 μαρκαδόρους και τους βάζει μπροστά του. Η μαμά της δίνει άλλους 3. Δίνουμε τους 3 στο παιδί. Πόσους μαρκαδόρους έχει τώρα η Μαρία;
• Να επιλύει λεκτικά προβλήματα αφαίρεσης. Π.χ. Ή Μαρία έχει 8 καραμέλες.  Δείχνω 8καραμέλες. Τρώει τις 3. Εξαφανίζω3 καραμέλες. Πόσες καραμέλες έχει τώρα η Μαρία;

Χωρικός προσανατολισμός:

• Να συγκρίνει δύο αντικείμενα με τις έννοιες:
  • Μεγάλο-μικρό
  • Μακρύ-κοντό
  • ψηλό-κοντό
  • πάνω-κάτω
  • μπροστά-πίσω
  • δεξιά-αριστερά-ανάμεσα
  • μακριά-κοντά-δίπλα
  • άδειο-γεμάτο
  • πρώτο-τελευταίο
• Να συγκρίνει 2 σύνολα αντικειμένων (περισσότερα-λιγότερα).
• Να ολοκληρώνει χρωματικά και σχηματικά μοτίβα.
• Να αναπαράγει ένα πρότυπο από τουβλάκια/σχήματα.
• Να ταξινομεί αντικείμενα με βάση το μέγεθος τους και την ποσότητα τους.
• Να κατηγοριοποιεί αντικείμενα με βάση το χρώμα τους, το είδος τους.

Χρονικός προσανατολισμός:

• Να λέει τις μέρες της εβδομάδας με τη σειρά.
• Να γνωρίζει τις εποχές και τις βασικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτές (π.χ. Το χειμώνα κάνει κρύο/χιονίζει, την άνοιξη ανθίζουν τα λουλούδια, το καλοκαίρι κάνει ζέστη, το φθινόπωρο αρχίζουν οι βροχές).
• Να τοποθετεί 3 καρτέλες χρονικής ακολουθίας στη σειρά.
• Να γνωρίζει τις έννοιες μέρα-νύχτα.
• Να γνωρίζει τις έννοιες πρωί-μεσημέρια-απόγευμα-βράδυκαι τις συνήθειες που εκτελεί σε κάθε μέρος της ημέρας.
• Να χρησιμοποιεί σωστά τις έννοιες τώρα-πριν-μετά.
• Να αντιλαμβάνεται τις έννοιες χτες-σήμερα-αύριο.

Οι γνωστικές αυτές δεξιότητες είναι ενδεικτικές.  Αν το παιδί σας δεν έχει αναπτύξει κάποιες από αυτές, δεν σημαίνει ότι δεν είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού και σε καμία περίπτωση κάτι τέτοιο δεν πρέπει να αποτελέσει λόγο ανησυχίας. Άλλωστε, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η ανάπτυξη του παιδιού, όχι μόνο σωματική, αλλά και γνωστική, συμβαίνει με ταχύτατους ρυθμούς αυτή την περίοδο της ζωής του. Δυο, τρεις, έξιμήνες είναι ένα μεγάλο διάστημα για να εξελίξει, πόσο μάλιστα αν εκπαιδευτεί η αν υπάρχει μια συχνή ενασχόληση με τέτοιου τύπου δραστηριότητες.

Ωστόσο, αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να ανταποκριθεί σε πολλές από αυτές τις δραστηριότητες και ιδιαίτερα μετά από επαναλαμβανόμενες προσπάθειες,  είναι σημάδι ότι ενδεχομένως να εμφανίσει μαθησιακές δυσκολίες κατά τη σχολική του ζωή. Σε αυτή την περίπτωση το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ο οποίος με στοχευμένο πρόγραμμα παρέμβασης θα αναπτύξει και θα εξελίξει τις δυνατότητες του.

Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να πιέσουμε το παιδί, καθώς με τον τρόπο αυτό μπορεί να δημιουργήσουμε αρνητικές, ακόμα και τραυματικές εμπειρίες. Αν το παιδί αποκτήσει μια στρεσογόνο και φορτική σχέση με τη μάθηση, θα είναι πολύ  πιθανό να εκδηλώσει αποφυγή σε ότι σχετίζεται με αυτό.Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης, το δικό του δυναμικό. Οι απαιτήσεις μας ως γονείς θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και η συμβολή μας υποστηρικτική.

Γράφει η Σταυρούλα Στούμπου
Δασκάλα – Ειδική Παιδαγωγός

Στο Εργαστήρι Ψυχοκινητικής δημιουργούμε ομάδες 4-5 παιδιών που πρόκειται να φοιτήσουν στην Α΄ Δημοτικού, οι οποίες προσομοιάζουν στην σχολική τάξη. Στις ομάδες αυτές, τα παιδιά μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες, εξοικειώνονται με το κλίμα μιας σχολική τάξης, καλλιεργούν τις απαραίτητες γνωστικές και ψυχοκοινωνικές δεξιότητες και προετοιμάζονται για την έναρξη φοίτησης στο δημοτικό σχολείο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Προετοιμασία του παιδιού για το δημοτικό σχολείο Το παιδί μου θα περάσει από αξιολόγηση. Τι πρέπει να του πω; Ομάδες προσομοίωσης σχολικής τάξης