«Squid Game»: Οι κίνδυνοι για το παιδί
Γιατί η σειρά είναι τόσο δημοφιλής;
Το τελευταίο διάστημα γίνεται καθημερινά λόγος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη φρενίτιδα που έχει προκληθεί παγκοσμίως αναφορικά με τη διάσημη σειρά της παραγωγής του Νetflix «Squid Game» («Το παιχνίδι του καλαμαριού»), η οποία διαδραματίζεται στη Νότια Κορέα. Η σειρά έγινε επίσημα το πιο δημοφιλές σόου της πλατφόρμας, έχοντας συμπληρώσει 111 εκατομμύρια προβολές σε λιγότερο από έναν μήνα από την πρεμιέρα του.
Πρόκειται για ένα δυστοπικό δράμα, με κύριο χαρακτηριστικό τη μυθοπλασία, όπου εκατοντάδες άνθρωποι, εξαθλιωμένοι, περιθωριοποιημένοι και εγκλωβισμένοι στα χρέη, καλούνται να παίξουν ένα παιδικό αλλά θανατηφόρο παιχνίδι επιβίωσης με έπαθλο 45.6 δισεκατομμύρια Won (δηλαδή σχεδόν 33 εκατομμύρια ευρώ).
Στην ουσία, η υπόθεση της σειράς, προσομοιάζει στη σύγχρονη κοινωνία και πρόκειται για μια αλληγορία για την ηθική, τα όρια της αξιοπρέπειας και των υποχωρήσεων που καλούνται οι άνθρωποι να κάνουν, ώστε να επιβιώσουν στην αντίξοη πραγματικότητα.
Οι ειδικοί αναφέρουν ακόμη, πως η έλξη για μια τόσο απάνθρωπη και ανάλγητη κοινωνία σχετίζεται και με το φαινόμενο της πανδημίας, αφού αυτήν την περίοδο ανέκυψαν ζητήματα εγκλωβισμού, ελεύθερων επιλογών και απελπισίας.
Ποια είναι η ψυχολογική εξήγηση;
Λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη των ειδικών, η σειρά εκμεταλλεύεται άριστα τη γνωστική ασυμφωνία και σύγκρουση η οποία δημιουργείται στο μυαλό μας από τη χρήση παιδικών παιχνιδιών και τη φρίκη που αυτά αντιπροσωπεύουν στην υπόθεση ως παιχνίδια επιβίωσης, αντιπαραθέτοντας έτσι τη συμβολική αθωότητά τους με τη διάπραξη βίας.
Η ακραία βία προκαλεί βιολογικά την αύξηση στα επίπεδα της αδρεναλίνης στον οργανισμό και μάλιστα λειτουργεί εθιστικά. Το αποτέλεσμα είναι ο θεατής να αισθάνεται ένταση, άγχος και αγωνία αδυνατώντας να διακόψει την παρακολούθηση, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και στα βιντεοπαιχνίδια.
Ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία, ο Φρόιντ είχε προτείνει ότι η φρίκη είναι ελκυστική επειδή επιτρέπει την έκφραση συναισθημάτων που καταπιέζονται από το Εγώ, δηλαδή με συνειδητή προσπάθεια. Ωστόσο, ο Άλμπερτ Μπαντούρα, ένας από τους πιο διακεκριμένους ψυχολόγους του 20ού αιώνα, απέδειξε πειραματικά το 1961 με την περίφημη κούκλα Μπόμπο ότι τα παιδιά που γίνονται θεατές της βίας των ενηλίκων, τείνουν όχι μόνο να αναπαράγουν αυτή τη βία αλλά να αισθάνονται την ίδια επιθετικότητα με τη βία που βλέπουν.
Ποιες οι επιπτώσεις της σειράς στα παιδιά;
Οι συνέπειες στη συμπεριφορά και την ψυχοσύνθεση των παιδιών, αποτελεί αντικείμενο έντονου διαλόγου από την Ευρώπη, την Αμερική μέχρι και την Αυστραλία. Σε πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν να ενημερώσουν σχετικά το μαθητικό πληθυσμό, προσθέτουν περισσότερες ώρες στα αναλυτικά προγράμματα σχετικά με τη διαχείριση και τους κινδύνους του διαδικτύου και αποστέλλουν επιστολές στους γονείς προκειμένου να αποτρέψουν τα παιδιά από την παρακολούθηση της σειράς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να προκληθούν άμεσες αλλά και μακροχρόνιες συνέπειες στα παιδιά. Αρχικά, στη σειρά είναι διάχυτες οι σκηνές σκληρής και ωμής βίας, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν αίσθημα άγχους στα παιδιά ή και να διαταράξουν τη συνήθεια του ύπνου τους, προκαλώντας υπερένταση ή εφιάλτες.
Παράλληλα, η σειρά προβάλλει ένα περιβάλλον ιδιαίτερα οικείο στα παιδιά και απενοχοποιημένο ταυτόχρονα, αφού η δράση αποτελεί απλώς ένα παιχνίδι. Συγχέει έτσι το αθώο στοιχείο-αφού περιλαμβάνει παιχνίδια όπως η διελκυστίνδα και το γνωστό παιχνίδι αγαλματάκια- με τον εκβιασμό και τον αποτροπιασμό. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά και ειδικά οι έφηβοι που διακατέχονται αναπτυξιακά από έντονο παρορμητισμό αλλά και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά ενδέχεται εύκολα να οδηγηθούν σε περιστατικά μίμησης και αναπαραγωγής αντίστοιχων σκηνών.
Επιπλέον, η αξία της ζωής εκμηδενίζεται και εμφανίζεται ως επιλογή στα χέρια των λίγων εξουσιαστών. Έτσι απαξιώνεται κάθε ηθική και ανθρωπισμός. Στη σειρά η μάσκα των εξουσιαστών, δημιουργεί την αίσθηση ότι το προσωπείο λειτουργεί ως μέσο ασφάλειας και συγκάλυψης βίαιων πράξεων.
Συνεπώς, η σειρά καταρρίπτει κάθε αίσθημα ενσυναίσθησης, προβάλλοντας διαρκώς ένα αίσθημα κυνισμού και κυριαρχίας του δυνατού, ο οποίος σαδιστικά προβαίνει στην κακοποίηση των θυμάτων.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Οι γονείς πρέπει να ενημερωθούν για το περιεχόμενο της σειράς και τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Η τηλεοπτική βία μέσα από πληθώρα σειρών και ανάλογα βιντεοπαιχνίδια είναι ένα σύνηθες φαινόμενο της εποχής, γι’ αυτό καλό θα είναι να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για το περιεχόμενο των σχετικών προϊόντων. Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι η ρητή απαγόρευση της παρακολούθησης τέτοιων προγραμμάτων, απλώς θα αυξήσει το θέλγητρο για το παιδί, που εύκολα μπορεί να έχει πρόσβαση συνήθως μέσω των ομηλίκων. Συζητείστε με τα παιδιά σας τον πραγματικό λόγο που επιθυμούν να παρακολουθήσουν τη σειρά και αναφερθείτε σε πραγματικά γεγονότα που έχουν προκύψει ανά τον κόσμο σε σχέση με το συγκεκριμένο θέμα, καθώς και για τις επιπτώσεις της βίας στα ίδια και τους γύρω τους. Ο διάλογος μπορεί να αποτελέσει αφορμή για ειλικρινή επικοινωνία, ενδυναμώνοντας τη σχέση εμπιστοσύνης γονέα-παιδιού και ενισχύοντας τη συναισθηματική ανθεκτικότητα και την αυτορρύθμιση του παιδιού.
Γράφει η Ελευθερία Μήτση
Δασκάλα, Ειδική Παιδαγωγός
Στο Psychomotor Athens, στα Βριλήσσια, πραγματοποιείται πλήρης αξιολόγηση των δυσκολιών του κάθε παιδιού και κατόπιν δομείται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης προσαρμοσμένο στις δυσκολίες και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή.
>>> Περιοχές εξυπηρέτησης: Αγία Παρασκευή, Βριλήσσια, Γέρακας, Γλυκά Νερά, Μαρούσι, Μελίσσια, Παλλήνη, Πεντέλη, Χαλάνδρι.
