Ο πρώτος μήνας της ζωής ενός μωρού μπορεί να μοιάζει για εσάς σαν ένα τρενάκι τρόμου, που δεν σταματά ποτέ. Ξεκινώντας από το τάισμα, προχωράτε στην αλλαγή της πάνας, και εκεί που νομίζετε πως θα τερματίσετε με τον ύπνο, έρχεται ξανά το τάισμα και ούτω καθεξής.

Μετά τον πρώτο μήνα ωστόσο κάτι αλλάζει. Ο μέχρι πρότινος οδηγός του τρένου γίνεται πριγκιπόπουλο ή πριγκίπισσα και αρχίζει να αναγνωρίζει τον τόνο της φωνής σας, το πρόσωπό σας και το άγγιγμά σας. Στους 3 μήνες σας χαμογελά, ξαπλώνει στην κοιλιά του/της και μπορεί να σηκώσει το κεφάλι για λίγο χωρίς βοήθεια από εσάς. Φέρνει τα χέρια στο στόμα, χτυπά παιχνίδια και σας αναγνωρίζει όταν μπαίνετε στο δωμάτιο. Στους επόμενους 3 μήνες μαθαίνει να κάθεται μόνος/η, «μπαμπαλίζει» και μεταφέρει παιχνίδια από το ένα χέρι στο άλλο. Όταν χρονίσει ξεκινά να λέει «μαμά» και «μπαμπά» και κάπου εκεί του δίνεται και  επίσημα ο τίτλος «βασιλιάς» και «βασίλισσα» του σπιτιού με ό, τι συνεπακολουθεί αυτού: εξερευνάει τα πάντα γύρω του/ της, μπουσουλώντας από μέρος σε μέρος ασταμάτητα ή και κάνοντας τα πρώτα βήματα και απαιτεί να έχει το παιχνίδι που θέλει… τώρα. Στην ίδια περίοδο αρχίζει και η γκρίνια όταν φεύγετε από κοντά τους καθώς υπάρχει έντονο το άγχος αποχωρισμού.

Μέχρι να κλείσει τα δύο χρόνια περπατά ανεξάρτητος/η, ανεβοκατεβαίνει σκαλιά και κλωτσά σταθερή μπάλα. Τότε είναι που ξεκινά να σκαρφαλώνει κυριολεκτικά παντού. Στους καναπέδες, στα τραπέζια, στα ράφια, στο πλυντήριο. Και το πιο ενδιαφέρον; Θέλει να τα κάνει όλα μόνος/ η. Είναι η περιβόητη χρονιά του «όχι», τα terrible twos. Μπορεί να τα ακούσετε συχνά να λένε «μόνος μου» ή «μόνη μου» και να σας απομακρύνουν για να δοκιμάσουν τα όριά τους και τον εαυτό τους.

Μετά τα τρία χρόνια η φαντασία κυριεύει την καθημερινότητα και, για αυτό, σας παρακαλώ πολύ, προσοχή στους δράκους και στις νεράιδες μη σας φάνε όλα τα μπισκότα! Έχουν ήδη ξεκινήσει τα πηδήματα από καναπέ σε καναπέ, ταξιδεύουν σε όλη τη χώρα με το τρίκυκλό τους, φτιάχνουν μικρά παζλ των 4-6 κομματιών και αναπτύσσουν φιλίες με συνομηλίκους. Ξεκινάνε να σχεδιάζουν σε χαρτί απλές εικόνες και μπορούν έπειτα να σας τις περιγράψουν. Μπορούν να τρέξουν και να αποφύγουν εμπόδια που ίσως βρεθούν στο δρόμο τους. Λατρεύουν την παιδική χαρά και αρχίζουν να κάνουν ανεξάρτητα τσουλήθρα.

Κλείνοντας τα 4 έτη, μπορείτε πια να κάνετε ολόκληρες συζητήσεις μαζί τους. Μετράνε σωστά δέκα ή και περισσότερα αντικείμενα, ονοματίζουν σωστά μερικούς αριθμούς και χρώματα. Κάνουν ισορροπία στο ένα πόδι, φτιάχνουν πύργο με τουβλάκια και αντιγράφουν κύκλο, ευθείες και πλάγιες γραμμές. Κόβουν με ψαλίδι, πιάνουν σωστά το μαρκαδόρο. Χρειάζονται ελάχιστη βοήθεια για να ντυθούν. Οι φιλίες εδώ εδραιώνονται καλύτερα, παίζουν φανταστικό παιχνίδι με τους φίλους τους, μοιράζονται πιο εύκολα και περιμένουν τη σειρά τους.

Κάπως έτσι αναπτύσσονται τα παιδιά από τη γέννησή τους έως τα 5 τους έτη. Τα αναπτυξιακά ορόσημα που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι ενδεικτικά. Πολλά παιδιά μπορεί να περπατήσουν πιο αργά ή να κάνουν ποδήλατο αργότερα από άλλα. Μονάχα ένας αργός ή γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης δεν θα πρέπει να σας τρομάζει. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια καμπανάκια που αν χτυπήσουν για το παιδί σας καλό θα ήταν να πάρετε τη γνώμη ενός εργοθεραπευτή:

Καμπανάκια του 1^ου μήνα:

• Δεν αντιδρά σε έντονο φως.
• Δεν αντιδρά σε έντονους ήχους.
• Έχει δυσκολίες κατάποσης ή τρέφεται αργά.

Καμπανάκια του 3^ου μήνα:

• Δεν στηρίζει σωστά το κεφάλι του/ της.
• Δεν γραπώνει αντικείμενα.
• Δεν χαμογελά.
• Δεν παρατηρεί κινούμενα αντικείμενα.

Καμπανάκια 4^ου – 7^ου μήνα:

• Δεν κάθεται.
• Δεν αντιδρά σε θορύβους ή χαμόγελα.
• Δεν δείχνει στοργή στους οικείους του/ της.
• Δεν πιάνει αντικείμενα.

Καμπανάκια 8^ου– 12^ου μήνα:

• Δεν μπουσουλάει.
• Δεν στέκεται μόνος/ η.
• Δεν δείχνει.

Καμπανάκια 13^ου – 24^ου μήνα:

• Δεν περπατάει.
• Δεν μιμείται λέξεις ή κινήσεις.
• Δεν ακολουθεί απλές οδηγίες.
• Φαίνεται να χάνει κατεκτημένες δεξιότητες.

Καμπανάκια 25^ου – 36^ου μήνα:

• Δεν παίζει με άλλα παιδιά.
• Δεν έχει βλεμματική επαφή.
• Δεν έχει συμβολικό παιχνίδι.
• Δεν πηδάει.
• Δεν πετάει μπάλα.
• Δεν ανεβαίνει σκαλιά.

Καμπανάκια 3^ου – 5^ου χρόνου:

• Δεν τον/την ενδιαφέρει το παιχνίδι με τα υπόλοιπα παιδιά.
• Εξαρτάται από τους γονείς για τα πάντα (σίτιση, ένδυση, μετακίνηση κ.ά.).
• Είναι υπερβολικά παθητικός/η και φοβάται εύκολα. Δεν δοκιμάζει πράγματα που άλλα παιδιά της ηλικίας του/ της φαίνεται να κάνουν.
• Κολλάει συχνά στις ρουτίνες της καθημερινότητας και αν τύχει να αλλάξουν αναστατώνεται έντονα.
• Μετακινείται συνεχώς από το ένα παιχνίδι στο άλλο χωρίς πραγματικά να παίζει.
• Δεν μπορεί να απαντήσει σε βασικές ερωτήσεις για τον/την εαυτό του/της (όνομα, σχολείο, αγαπημένο παιχνίδι κ.λπ.).
• Περπατά στις μύτες των ποδιών.
• Έχει έντονη σιελόρροια.
• Έχει έντονες και συχνές εκρήξεις θυμού.

Συμβουλές προς τους γονείς:  

Πολλοί γονείς ρωτούν τι πρέπει να κάνουν, πώς να παίξουν και πώς να συμπεριφερθούν στα παιδιά τους. Δεν υπάρχει μαγική συνταγή, ο κάθε γονιός ακολουθεί το ένστικτό του και σύντομα βρίσκει τι ταιριάζει στο παιδί του. Το σίγουρο είναι πως ένα παιδί χρειάζεται να νιώσει αγάπη και ασφάλεια για να ξεδιπλωθεί ο χαρακτήρας του. Χτίστε ένα περιβάλλον ασφαλές, με ποικιλία ερεθισμάτων, στο οποίο το παιδί σας θα τρέξει, θα σκαρφαλώσει, θα λερωθεί, θα μιμηθεί και θα μάθει. Μη φοβηθείτε να παίξετε μαζί τους. Το παιχνίδι είναι το πιο δυνατό όπλο με το οποίο μπορείτε να τους εφοδιάσετε. Εφόδιο που θα κρατήσουν για όλη τους τη ζωή.

Γράφει η Σταυρούλα Δρογκάρη, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

Κράτα το

Κράτα το

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ψυχοκινητική Θεραπεία Ψυχοκινητική Θεραπεία στο Εργαστήρι Ψυχοκινητικής To Παιχνίδι στην Εργοθεραπεία